UJK
WPiA

 

Tematyka

Ze względu na to, że w społeczeństwie ponowoczesnym zabawa ogarnia coraz szerszy zakres sytuacji społecznych, a doznawanie przyjemności jest celem działań podejmowanych indywidualnie i zbiorowo, konieczne jest zastanowienie się nad odpowiadającą współczesności definicją ludyzmu i zachowań ludycznych. Najogólniej rzecz ujmując można postawić pytanie czy wiek XXI jest "epoką zabawy" i dlaczego człowiek bawiący się może stać się symbolem współczesności? Jeżeli prawdą jest, że zabawa tkwi w naturze człowieka i jest wcześniejsza od kultury, jak to zakładał Johan Huizinga, to jakie oblicza Homo ludens dawniej i dziś mogą zostać przyjęte jako dowód na postawioną tezę? Zabawa i pełnione przez nią funkcje, jest tak ważnym aspektem stylu życia, ale też systemu wartości, że nadaje sens podejmowanym przez człowieka działaniom. Dlaczego więc nadawane są zabawie znaczenia, które czynią z niej potrzebę nie tylko społeczną, ale wprost egzystencjalną? Wiele pytań i wątpliwości pojawiają się wtedy, gdy rozważaniu podlega pojęcie Homo ludens. Z tego powodu wydzielone zostały problemy, które stanowią główny zakres tematyczny konferencji.

  1. Wieloznaczność pojęcia czasu wolnego powoduje, że różne formy zachowań przyjemnościowych można współcześnie określić pojęciem zabawy i /lub gry. Czy można więc zakładać, że hedonizm jest ideą nadrzędną, dążeniem i wartością ludzi żyjących na początku XXI wielu, swoistym "duchem epoki", który prowadzi do "upadku moralnego" ludzkości, a więc i "upadku kultury" w rozumieniu dystrybutywnym?
  2. Ludyzm i zachowania ludyczne mają uwarunkowania społeczne w tym rozumieniu, że nie tylko określane są środowiskowo, ale też zmieniają swoje formy zależnie od mody. Czy można współcześnie mówić o "modnej zabawie"? Jeśli tak, to na ile to, co modne, przeciwstawiane jest tradycji kulturowej oraz zawiera w sobie zaprzeczenia wartości, których obowiązywanie potwierdzone jest tradycją.
  3. Zabawa i jej symbole ulegają zmianom formy i treści co powoduje, iż zmianie ulega też cała struktura zabawy. Na ile więc współcześnie interesująca poznawczo i instrumentalna empirycznie jest koncepcja Rogera Caillois? Czy nadal elementy strukturalne zabawy się "ukrytymi" prawidłowościami w zachowaniach ludzi bawiących się, czy może jawnymi sposobami manipulacji stosowanymi przez organizatorów imprez masowych, masmedia, gry komputerowe, portale społecznościowe i podobne formy "zabawy w zabawę"?
  4. Dlaczego zabawa, jako odmienna sfera rzeczywistości, która ma wymiar kulturowy, przenika system polityczny, ekonomiczny, religijny i estetyczny świata ponowoczesnego? Czy tylko chodzi o komercjalizację czy może o naturę człowieczeństwa?
  5. Jakie funkcje spełnia współcześnie zabawa przypisana przekrojom społecznym płci, wieku, przynależności klasowo-warstwowej oraz wyznaniowej i etnicznej? Jeśli przyjąć tezę, że zabawa jest nieodłącznym elementem procesu socjalizacji, to jak różnicuje przebieg socjalizacji pierwotnej i wtórnej?
  6. Dlaczego "wychowanie przez zabawę" może zarówno kształtować osobowość altruistyczną, jak i egoistyczną, a więc prowadzić do internalizacji wartości prospołecznych, jak i antyspołecznych?
  7. Czy można mówić o filozoficznych aspektach zabawy? Jak skłonność ludzi do przeciwstawiania powagi zabawie, prawdy ułudzie, obowiązku przyjemności i tym podobnym sposobom podziału rzeczywistości, ma swoje źródło w kulturze?
Odpowiedzi na postawione wyżej pytania są ważne ze względu na dokonujące się zmiany w kulturze współczesnej. Celem nauki jest poznanie rzeczywistości po to, aby wiedzieć, zinterpretować i wyjaśnić oraz zrozumieć zachowania ludzi. I tu ostatnie pytanie się pojawia: czy można zrozumieć "naturę" zabawy?